Over het programma
“KpNK verbindt praktijk en wetenschap voor toekomstbestendige natte kunstwerken.”
Het Kennisprogramma Natte Kunstwerken (KpNK) ontwikkelt en deelt kennis die bijdraagt aan verantwoorde besluitvorming over de instandhouding van natte kunstwerken, zoals sluizen, stuwen en damwanden. Veel van deze kunstwerken zijn gebouwd rond het midden van de 20e eeuw en zijn erg verouderd. Bovendien zijn de maatschappelijke, ecologische en technische omstandigheden inmiddels sterk veranderd. Onderhoud of vernieuwing van deze kunstwerken vraagt om een ander vakmanschap en om forse investeringen.
Goede besluitvorming vraagt om een sterke kennisbasis én verbinding tussen wetenschap en praktijk. KpNK helpt daarbij met toegepast onderzoek en een kenniscommunity. Hierin kunnen beheerders, beleidsmakers, adviseurs, uitvoerders en onderzoekers hun kennis en ervaringen delen. Zo werken wij aan toekomstbestendige natte kunstwerken die bijdragen aan een effectieve, (kosten)efficiënte, veilige en duurzame waterinfrastructuur.
KpNK is een samenwerkingsinitiatief van de kennisinstituten Deltares, MARIN, TNO en assetmanager RWS en loopt sinds 2017.
Kenniscommunity
Instandhouding vraagt om samenwerking tussen assetmanagers, uitvoerders, onderzoekers, adviseurs, aannemers en beleidsmakers. Zij brengen vanuit hun eigen invalshoek kennisvragen in, ontwikkelen nieuwe inzichten en bouwen sterkere relaties. Zo sluit de ontwikkelde kennis goed aan op de dagelijkse praktijk. We delen kennis via workshops, online kennissessies, achtergrondartikelen en netwerkbijeenkomsten. In deze community wisselen we vragen, ervaringen, praktische tips en good practices uit. Zo bouwen we aan een lerend netwerk waarin ruimte is voor inspiratie, ondersteuning en co-creatie. We nodigen nieuwe partners – zowel kennisinstellingen als beheerders – van harte uit om mee te doen.
Kennisontwikkeling en -toepassing
Het Kennisprogramma Natte Kunstwerken werkt op verschillende niveaus aan het ontwikkelen van kennis. Daarbij blijven we zoeken naar het verbeteren van de verbinding tussen de theorie en de praktijk. De aankomende jaren zullen we ons daarom gaan focussen op de volgende twee onderdelen:
- Langetermijnonderzoek (4–8 jaar) gericht op fundamentele inzichten in levensduur en systeemwerking.
- Projectvragen en leeropdrachten (1-2 jaar) met directe relevantie voor de praktijk.
Onderzoeken zijn gebaseerd op praktijkcases, in het bijzonder cases over damwanden, stuwen en sluizen. Daarbij leggen we steeds de verbinding tussen het objectniveau en het bredere netwerkniveau van de waterinfrastructuur. De kennis die is opgedaan, ontsluiten wij in de Kennisbank van deze site.
Drie invalshoeken
Elke kennisbijdrage in het programma is gekoppeld aan drie vaste invalshoeken:
- Kernvragen
Deze vragen sluiten aan bij de uitdagingen waar infrabeheerders en assetmanagers voor staan. Twee hoofdvragen staan centraal:- Hoe lang gaat mijn kunstwerk nog mee?
Hoe lang gaat een stalen damwand, sluis of stuw mee? Wanneer is deze ‘op’ en hoe bepaal je dat? We onderzoeken de technische, functionele en economische levensduur, leren van sloopervaringen en verkennen nieuwe meet- en inspectietechnieken. - Wat is de functionele relatie tussen een kunstwerk-systeem nu en in de toekomst en wat betekent dit voor de vernieuwingsopties en afwegingen daarvan?
Hoe verhoudt een kunstwerk zich tot het infrastructuurnetwerk, nu en in de toekomst? Welke impact hebben keuzes in de levenscyclus van een object op het bredere systeem en hoe beïnvloeden ze vernieuwingsopties?
- Hoe lang gaat mijn kunstwerk nog mee?
2. Type kunstwerk en onderdelen
Elk onderdeel van een kunstwerk heeft een eigen levensduur: fundering 80-100 jaar, civiele constructie 50-70 jaar, beweegbare delen circa 30 jaar en elementen voor bediening/besturing/bewaking (3B) 10-15 jaar. Daardoor vallen vervangingen niet samen. Voor beheer, onderhoud en vernieuwing is een goede inschatting van het eindelevensduur-moment per onderdeel cruciaal. Assetmanagers richten zich nu vooral op de kortcyclische 3B-onderdelen. KpNK ontwikkelt kennis voor de onderdelen met een langere levensduur.
3. Vakspecifieke invalshoek
Bij de typen natte kunstwerken zijn allerlei aspecten te onderscheiden die vanuit verschillende vakgebieden belicht kunnen worden. Elke kennisbijdrage in de Kennisbank is aan zo’n vakgebied te koppelen. We onderscheiden de volgende vakgebieden:
Samenwerkingspartners
Binnen het Kennisprogramma Natte Kunstwerken (KpNK) werken de kennisinstituten Deltares, TNO, MARIN en assetmanager Rijkswaterstaat (RWS) intensief met elkaar samen.
- Deltares werkt als onafhankelijk kennisinstituut aan innovatieve oplossingen voor grote maatschappelijke vraagstukken op het gebied van water en ondergrond. In het waarmaken van onze missie om het leven in onze delta’s, kust- en riviergebieden veilig, duurzaam en bewoonbaar te houden, spelen oplossingen voor een veerkrachtige infrastructuur een belangrijke rol.
- MARIN, oftewel Maritime research institute Netherlands, is een wereldwijd erkend kennisinstituut voor maritiem onderzoek. Het instituut staat voor schone, slimme en veilige scheepvaart en duurzaam gebruik van de zee. Ze doet dat als onafhankelijke kennispartner voor de maritieme sector, overheid en maatschappij.
- TNO, Nederlandse organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek, is een onafhankelijke onderzoeksorganisatie. Onderzoek naar toekomstgerichte innovatieve en duurzame oplossingen op allerlei gebieden, staat er centraal.
- Rijkswaterstaat is onder andere de infrabeheerder en assetmanager van de Nederlandse hoofdwaterinfrastructuur. Rijkswaterstaat doet dit werk in zijn functie als brede uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. RWS werkt dagelijks aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland.
Het programmateam
Het Kennisprogramma Natte Kunstwerken wordt vanuit de drie kennisinstellingen en Rijkswaterstaat aangestuurd door ons Programmateam. De leden van het programmateam en hun contactinformatie kunt u hier vinden. Het Programmateam legt verantwoording af aan de stuurgroep. De voorzitter van de stuurgroep is Peter van den Berg (Deltares), secretaris is Martine Brinkhuis (Rijkswaterstaat). Leden van de stuurgroep zijn Katja Portegies (Rijkswaterstaat), Pieter van Berkum (Rijkswaterstaat), Willy Peelen (TNO) en Hugo Ammerlaan (MARIN).
